İTİRAZIN İPTALİ VE KALDIRILMASI DAVASI

İTİRAZIN İPTALİ VE KALDIRILMASI

Konusu bir paranın ödenmesi veya bir teminatın verilmesine ilişkin olan genel haciz yoluyla takipte borçlu, kendisine tebliğ edilen ödeme emrine yedi gün içerisinde itiraz etmezse icra takibi kesinleşmiş olur ve alacaklı haciz isteyebilir. Borçlu ödeme emrine itiraz ederse fakat borçlunun ödeme emrine itirazı süresinde değilse,  alacaklının talebi üzerine dosya kesineleşicra müdürü takibe devam eder.

Borçlunun kendisine tebliğ olunan ödeme emrine yedi gün içinde itiraz etmesi halinde ise borçlu aleyhine başlatılan icra takibi İİK md. 66 gereğince kendiliğinden durur. İcra takibine devam edilebilmesi için, borçlunun itirazının hükümden düşürülmesi gerekir.

Borçlunun itirazının hükümden düşürülebilmesi için, alacaklı İİK md. 67’ye göre genel mahkemelerde itirazın iptali davası açabileceği gibi, İİK md. 68-70‘e göre icra mahkemesinde itirazın kaldırılması yoluna da başvurabilir.

Bir ödeme emrine itiraz edilmesi üzerine söz konusu takibe devam edilebilmesi için alacaklının iki imkanı vardır;

1)İTİRAZIN İPTALİ DAVASI,  

2)İTİRAZIN KALDIRILMASI YOLU

1)İTİRAZIN İPTALİ DAVASI NEDİR ?

Borçlunun kendisine tebliğ edilen ödeme emrine yapmış olduğu itiraz sonrası açılan itirazın iptali davası, konusu borçlunun itiraz etmiş olduğu alacak olan bir eda davasıdır. Borçlunun gerek imzaya, gerekse borca itiraz etmesi halinde, hem takibi devam ettirmek hem de alacağının varlığını kesin hükümle tespit ettirmek isteyen alacaklı, bir yıl içinde genel mahkemelerde açacağı dava ile alacağını ilam haline getirebilecektir.

İtirazın iptali davası, alacaklının elinde İİK m. 68, 68/a’da geçen belgelerden olmaması veya bu belgeler olmasına rağmen itirazın kaldırılması yoluna başvurmak istememesi durumunda, borçlunun itirazını kaldırmak amacıyla açtığı davadır.

İtirazın İptali Davasının Koşulları Nelerdir?

1. Geçerli bir ilamsız icra takibi yapılmış olmalıdır.
2. Geçerli yani süresi içinde yapılmış bir itiraz olmalıdır.
3. Alacaklının, davanın açıldığı anda hukuki yararı olmalıdır.
4. Dava itirazın alacaklıya tebliğ tarihinden itibaren bir yıl içinde açılmış olmalıdır.
5. Kesin hüküm bulunmamalıdır.

DAVANIN TARAFLARI:

İtirazın iptali davası, icra takibinde borçlu olarak gösterilen ve takibe itiraz eden kişiye karşı açılır. Davacı takip alacaklısı davalı ise ise takip borçlusudur.

GÖREVLİ MAHKEME:

Takip konusu alacağın miktarına bakılmaksızın Asliye Hukuk Mahkemesi veya Asliye Ticaret Mahkemesidir.

Ticari dava niteliğinde olan itirazın iptali davası için , Asliye Ticaret Mahkemesi görevlidir.

Yalnız kira ilişkisinden doğan alacaklar ile ilgili itirazın iptali davası için görevli mahkeme, Sulh Hukuk Mahkemesidir.

İcra takibinin konusu özel bir mahkemenin görevine girmekte ise, örneğin (İş Mahkemesi, Tüketici Mahkemesi ,vb.), itirazın iptali davası o özel mahkemede görülür.

İtirazın iptali davasının sonuçlanması:                                         

Mahkeme itirazın iptali davası sonucunda iki şekilde karar verir :        

a.) Davanın Reddi ,

b.)Davanın Kabulü

a.) Davanın Reddi:

Mahkeme, takip konusu alacağın mevcut olmadığı kanısına varırsa davayı reddeder. Davanın reddi karara maddi anlamda kesin hüküm oluşturur. Bu sebeple alacaklı, aynı alacak için yeni bir alacak davası açamaz. 

Davanın reddi kararı kesinleşince takip durur, ve herhangi bir işlem yapılamaz.

Borçlu kötü niyet tazminatı isteminde bulunmuşsa, alacaklı takibinde haksız ve kötü niyetli ise kötü niyet tazminatına hükmedilir. Kötü niyet tazminatına hükmedilebilmesi için;

1. Davanın reddine karar verilmelidir.
2. Alacaklı takibinde haksız ve kötü niyetli görülmelidir.
3. Borçlunun istemi olmalıdır.

Kötü niyet tazminatı, reddolunan alacak miktarının %20’sinden az olamaz.

b.)Davanın Kabulü

Mahkeme yapacağı inceleme sonucunda, borçlunun borçlu olduğu kanısına varırsa, borçlunun itirazının iptaline karar verir ve alacaklı takip işlemlerine devam edebilir.

2)İTİRAZIN KALDIRILMASI YOLU  NEDİR?:

İtirazın kaldırılması yolu itirazın içeriğinde göre iki farklı  yöntem ile gerçekleşir. Buna göre borçlu imzaya itiraz etmişse ,icra mahkemesine başvuran alacaklı itirazın geçici kaldırılmasını , borca itiraz etmişse itirazın kesin kaldırılmasını talep edebilir. İtirazın Kaldırılması yolu daha kısa ve daha pratik bir yoldur. İtirazın kaldırılması yolu itirazın iptali davasının aksine bir dava değildir. İtirazın kaldırılması bir dava olmadığı için mahkemece verilen karar kesin hüküm teşkil etmeyecektir. İtirazın kaldırılması takip hukukuna özgür bir yoldur.

a.İtirazın Kesin Kaldırılması : Borçlunun borca itirazı üzerine duran takibi devam ettirmek isteyen alacaklı, İcra İflas Kanunu 'nun 68. maddesinde sayılan belgelerden birine sahipse , ödeme emrine itirazın tebliğinden itibaren 6 AY içerisinde İcra Mahkemesine başvurarak itirazın kesin kaldırılmasını isteyebilir.

Alacaklı takibin dayanağı olan belge dışındaki bir belgeyle itirazın kesin kaldırılması talebinde bulunamaz.

İtirazın kaldırılmasını sağlayan belgeler şunlardır;

1- İmzası ikrar edilmiş bir senet.

2- İmzası noterlikçe onaylanmış senetler.

3- Resmi dairelerin ya da yetkili makamların verdikleri belgeler.

4- Kredi kurumlarınca düzenlenen belgeler.

5- Borçlunun resmi daireler veya memurlar huzurunda borç ikrarında bulunması

İtirazın Kesin Kaldırılmasının Sonuçları Nelerdir?

İtirazın kesin kaldırılması istemi haklı bulunursa itirazın kesin kaldırılmasına karar verilir. İtirazın kesin kaldırılması ile alacaklı istemde bulunmuşsa hükmolunan miktarın %20’sinden az olmamak üzere borçlu tazminat ödemeye mahkum edilir.

İtirazın kesin olarak kaldırılmasında adi senet

İtirazın kesin olarak kaldırılabilmesi için adi bir senedin varlığı tek başına yeterli değildir. Bu senede bağlı olarak itirazın kaldırılabilmesi için  ayrıca  aşağıdaki koşulları da karşılaması gerekir. Bu koşullar şunlardır:

Adi senet yapılışı ve düzenlenişinde herhangi bir resmi makam veya organın katılmadığı senetlerdir. Bu çerçevede borçlunun kendi aleyhine meydana getirdiği yazılı bir belge, adi senet için yeterlidir.

Adi senet , para borcuna veya teminat alacağına ilişkin olmalıdır. Çünkü genel haciz yolu ile takibe ancak para ya da teminat alacakları için başvurulabilir.

Borçlu ,adi senedin altındaki imzayı ikrar etmiş olmalıdır. Bu noktada, imza ikrarı iki şekilde şekilde olabilir. İlk olarak borçlu açık bir şekilde o imzanın kendisine ait olduğunu kabul edebilir. İkincisi borçlu takibe dayanak olarak gösterilen belgedeki imzayı inkar etmemiş olabilir.

Adi senetteki para borcunun ödeneceği hususunun, bir şarta bağlı olmaması gerekir.

Adi senetteki para alacağının ödenmemesinin belirli bir şarta bağlı olması halinde itirazın kesin olarak kaldırılmasının imkanı yoktur.

b.İtirazın geçici kaldırılması

Alacaklının bir adi yazılı bir senede dayanarak takip başlatmış olması durumunda borçlunun bu adi yazılı senet altındaki imzanın kendisine ait olmadığı gerekçesiyle yapacağı itiraza, imzaya itiraz denir. Bu durumda imzaya itiraz takibin bir adi yazılı senede dayanması halinde söz konusu olur. Borçlu takibin dayandığı adi yazılı senet altındaki imzanın kendisine ait olmadığını itiraz ederken ayrıca ve açıkça bildirmek zorundadır. Borçlu yalnız imzaya itiraz ile yetinebilir. Fakat borçlu imzaya itirazı ile birlikte, imzaya itiraz ile çelişmeyen başka itiraz sebeplerini de bildirebilir. İtiraz ile duran takibi devam ettirmek isteyen alacaklı icra mahkemesinden itirazın geçici olarak kaldırılmasını isteyebilir.

İcra takibi bir senede dayanmıyorsa imzaya itiraz söz konusu olmayacaktır. Takip, imzası noterlikçe tasdikli bir senede dayanıyorsa borçlu ödeme emrine itiraz yolu ile imza inkarında bulunamaz, böyle bir imza inkarı icra mahkemesi tarafından inceleme konusu da yapılamaz.

İtirazın geçici olarak kaldırılmasının sonuçları

-İtirazın geçici kaldırılması kararı üzerine, alacaklı kesin haciz isteyemez. Ancak geçici haciz isteyebilir

-Geçici haciz kesin haciz hükümlerine göre yapılır(m.78 vd.)

-Geçici haciz sahibi alacaklı satış talebinde bulunamaz

-Borçlu, itirazın geçici kaldırılması kararının kendisine tefhiminden veya tebliğinden itibaren üç gün içerisinde mal beyanında bulunmak zorundadır

-Borçlu itirazın geçici kaldırılması kararının kendisine tefhiminden veya tebliğinden itibaren yedi gün içerisinde borçtan kurtulma davası açabilir.